Truyện ngắn: Vũ khúc chim trời

Cánh đồng sen vào buổi trưa nhìn từ xa tựa mặt nước gợn lăn tăn bởi những lá sen tròn, mỏng cứ bị gió cuốn xoăn lại rồi bung ra. Cánh hoa sen hồng mềm mại đung đưa như hoa đăng trôi bềnh bồng trên mặt nước. Từ giồng ranh, có một lá sen to nhấp nhô đi về phía chùa.

–  Mẹ mày mới qua nhà tao hỏi mày đã về chưa đó. Cô Sáu có vẻ lo lắm. Về đi Nam!

Thằng Nam đứng thẫn người ra hồi lâu rồi nói:

–  Sơn, cho tao đi theo mày đặt lọp với.

Sơn nhìn thằng bạn thân, suy nghĩ rồi gật đầu đồng ý: “Ừ, đi thì đi”.

Nam nghe vậy thì mỉm cười, vội chạy cặp theo giồng ranh, nhấp nhô như những lá sen trong đồng.

***

Sơn và Nam thân nhau từ hồi hai đứa còn học chung mẫu giáo ở nhà giữ trẻ mùa lũ. Dạo đó, ba Sơn và ba Nam là đôi bạn thân. Hai người thường rủ nhau bơi xuồng ra đồng xa để giăng lưới mùa cá về. Ban đầu, số cá giăng được cũng không là bao, chỉ đủ để ăn và đem một ít ra chợ bán vì mỗi xuồng chỉ có một người đàn ông, đơn thân độc mã, vừa giăng vừa điều khiển dầm cho xuồng khỏi bị trôi nên xong vài mẻ lưới là lại hết ngày hết giờ.

Dạo sau, hai gia đình bàn bạc nhau gửi Nam và Sơn cho nhà giữ trẻ trong xóm. Hai bà mẹ quyết định cùng chồng ra đồng xa giăng lưới. Có thêm người giúp đỡ, số mẻ lưới giăng được nhiều hơn, cá mắc lưới cũng nhiều theo đó. Có ngày, cá nhiều đến mức ngoài việc mang ra chợ bán, mẹ Nam còn dành hẳn một phần để ủ nước mắm dùng dần cho năm sau.

–  Mẹ ơi, con này là cá gì vậy? – Nam hỏi

– Cá linh đó con. Mùa này nhiều lắm.

–  Á, nó còn nhảy mạnh quá nè mẹ. Mẹ cho con nuôi nó nhe.

–  Ừ – Mẹ Nam cười hiền dù biết con cá đó sẽ không sống được lâu trong nước đứng.

Chiều tối hôm ấy trời mưa to nên ba Nam mang cá ra chợ bán về trễ hơn mọi ngày. Nam lén mẹ ngồi trước cửa nhà đợi ba. Nó lấy cái thau nhỏ đựng con cá linh ra đặt dưới dòng nước chảy từ đầu lá lợp nhà xuống. Nó thích thú nhìn con cá bơi bơi.

Tối hôm ấy, Nam sốt cao. Ba Nam trách mẹ Nam vì đã để nó ngồi chơi ngoài cửa nhà nên gió độc ùa vào. Ông giận quá, hất thau cá xuống dòng kênh bên nhà, con cá linh nổi phình bụng lên, hớp hớp cặp mang. Ông lấy cái nón lá, đội mưa chạy ra đầu xóm mua thuốc cho Nam. Mẹ Nam lẳng lặng nhặt cái thau, chùi rửa thật kĩ rồi tráng nước sôi để đựng nước nóng chườm khăn cho nó.

Sáng hôm sau, ba Nam đi giăng lưới một mình vì mẹ Nam phải ở nhà để lo chăm sóc nó. Trưa đến, trời kéo mây tối sầm lại, gió quật mạnh tới mức làm mấy cây tràm ở đầu xóm ngã chắn ngang con kênh. Mẹ Nam đứng trước cửa nhà lo lắng. Đến tận bây giờ, Nam cũng không nhớ rõ mọi chuyện đã xảy ra như thế nào, chỉ biết rằng chiều hôm đó ba nó đã không về.

Mưa lớn, nhà mất điện, mẹ Nam cầm đèn dầu ra đứng trước cửa chờ ba Nam. Tối ấy, Nam giật mình thức giấc khi nghe tiếng mẹ khóc ròng. Ba Nam và ba mẹ Sơn bị lật xuồng. May mắn, ba mẹ Sơn được một chiếc tắc ráng chạy ngang kịp cứu còn ba Nam bị dòng nước cuốn đi.

–  Có lẽ do trời lạnh quá nên anh ấy bị vọp bẻ, chứ bình thường ba thằng Nam bơi giỏi lắm – ba Sơn an ủi.

–  Ba thằng Nam ơiii… – mẹ Nam khóc lớn hơn

***

–  Mẹ mày đã ở vậy nuôi mày 10 năm trời rồi còn gì!

Thằng Sơn nói khi cả hai đang nằm trên thảm cỏ, bên rìa vườn quốc gia để đợi lúc mặt trời đến ngang thân tràm thì dỡ lọp về. Nam nghe vậy, kéo lá sen che mặt giả vờ ngủ. Một lúc sau, nó ngập ngừng:

–  Nhưng mà… tao không thể nào chấp nhận một người ba nào khác… ngoài ba tao.

Sáng nay, mẹ Nam đã hỏi ý nó về việc sẽ làm đám cưới cùng chú Thanh – bảo vệ vườn quốc gia. Nam nghe vậy, nói lớn: “Mẹ, con chỉ có một người ba duy nhất thôi!” rồi bỏ chạy một mạch. Nó thương ba, vì kiếm tiền cho nó đi học mà ba mất. Nó nhớ lại những hình ảnh ngày xưa lúc còn ba, gia đình nó dù khó khăn nhưng thật hạnh phúc. Nó ngủ lúc nào không hay, mặc cho màu xanh của lá sen úp trên mặt nhập nhòa thành màu đen.

***

– Nam! Nam! Dậy coi kìa! – thằng Sơn khều nhẹ  – Suỵt, im lặng, sếu về kìa.

Sếu về, một đàn hơn chục con. Chúng đang đáp xuống bãi năng kim đằng xa để tìm củ ăn.

–  Kìa, chúng làm gì vậy mày? – Nam hỏi

–  Chúng múa đấy. Đó là vũ điệu của sếu. Tao nghe trên TV họ nói vậy. Bao giờ đôi sếu cũng nhảy múa bên nhau.

–  Thế còn con sếu kia! Nó bị gì mà không múa?

–  Nó bị mất bạn đó! Sếu là loài chung thủy, khi bạn của mình không còn, theo tập tính, con sếu còn lại sẽ buồn ủ rũ như vậy cho đến lúc chết.

Thằng Nam nghe vậy, tự dưng xìu xuống, không hào hứng như lúc nãy nữa. Nó vô tình đạp trúng một gốc lau khiến ngọn cây đung đưa mạnh. Đàn sếu giật mình bay đi. Con sếu nọ vẫn một mình tung cánh.

Mặt trời đã khuất sau hàng tràm chỉ còn lấp lóe vài đốm màu đỏ chói. Nam và Sơn mang lọp về nhà, hôm nay cũng không khá mấy. Cánh đồng sen lặng gió đứng im.

Ngày mất điện, xóm tối om. Đứng từ xa, Nam thấy mẹ đang đang ngồi ở bàn trước, ánh đèn dầu khắc trên nền tối đường nét của gương mặt mẹ Nam.

Bước đến ngõ nhà, nó bỗng dưng dừng lại, không phải vì không muốn vào nhà hay không muốn gặp mẹ. Nó trông thấy một người đàn ông cũng tần ngần trước kia.

Nam vụt nói lớn: –  Kìa, chú Thanh! Sao chú không vào nhà? – Rồi bước luôn vào trong gọi:

–  Mẹ ơi, chú Thanh tới!

MẠNH KHANG
Truyện đăng trên báo Mực Tím (số 1.160)